Niepłynność mowy

Charakterystyczna niepłynność mowy to tylko wierzchołek góry lodowej tego zaburzenia. Jąkający „jąka się” również wtedy, gdy mentalnie planuje swoją wypowiedź, a nawet wtedy gdy mówi płynnie a uprzednio sprawdza czy jest w stanie powiedzieć to co „ma w głowie”.

W jaki sposób Biofeedback może zmienić ukształtowany w mózgu „program jąkania”?

Terapia polega na reedukacji reakcji emocjonalnej polegającej na świadomości ograniczeń w swobodnym wyrażaniu własnych myśli. Jąkający mają zazwyczaj obniżony próg pobudliwości, nadwrażliwość sensoryczną i emocjonalną. Na mapkach QEEG widoczne jest to w postaci podwyższonych wartości HiBeta. Poza lękiem przed oceną rozmówcy, skarżą się również na: brak pewności siebie, nieśmiałość, niewiarę we własne możliwości, brak asertywności.

Największą trudność przy treningu Biofeedback przy zaburzeniach mowy sprawia poprawne „namierzenie” punktów kory, które są odpowiedzialne za funkcje językowe. Podstawowe funkcje językowe, zarówno słuchowe, jak i artykulacyjne, są w jakimś stopniu zlokalizowane, ale występują tu bardzo znaczące indywidualne różnice w rzeczywistej lokalizacji (na szkoleniu prezentujemy rysunek z lat 30-tych, który to doskonale obrazuje).

Obszar Broki, w którym następuje planowanie procesu wymowy i kierowanie tej informacji do kory motorycznej, która kontroluje mięśnie używane do wymawiania słowa jest położony w okolicach punktu FC5 (pomiędzy punktami: F7, F3, C3, T3). I od tego punktów dobrze jest zacząć pracę z zaburzeniami mowy.

Przedstawiamy kilka skutecznych protokołów treningowych przy zaburzeniach mowy. Proponowane konspekty sesji składają się trzech segmentów:

  1. Trening GSR (10-15 min)
  2. Bipolarny Squash lub HiBeta Down (20-30 min)
  3. Trening SMR (10-15 min)

Trening GSR

Przy czym nie chodzi w tym przypadku o szybkie osiąganie stanu relaksu. Trenujemy umiejętność kontrolowania zmiany pobudzenia: wysokie – niskie – wysokie – niskie. Trening GSR ma na celu doskonalenie umiejętności rozpoznawania i zmiany stanów pobudzenia i rozluźnienia.

Korzystamy z protokołów: GSR-ER 5+15, GSR-ER 10+35 lub GSR-ER 15+45.

Trening HiBeta Down lub Squash

Zasadniczy trening mający na celu obniżenie HiBeta. Najlepiej skorzystać z protokołów wielomodalnych (EEG i GSR), które pozwalają na monitorowanie poziomu pobudzenia (krzywa GSR).

Kilka wariantów do wyboru, stosujemy jeden z nich:

A.   Obustronne obniżanie HiBeta FC5-FC6

  • Protokół 1K Uniwersalny i GSR
  • Montaż bipolarny FC5\FC6
  • Priorytet na tłumienie HiBeta (sukces cząstkowy ustawiony na ok. 70%)

Elektrody miseczkowe zamontowane w punktach FC5 i FC6 (oznaczone na rysunku czerwonym kółeczkiem)

B.    Lewostronne obniżanie HiBeta F7-C3

  • Protokół 1K Uniwersalny i GSR (albo Squash Fz)
  • Montaż bipolarny F7\C3
  • Priorytet na tłumienie HiBeta (sukces cząstkowy ustawiony na ok. 70%)

Elektrody miseczkowe do F7 i C3. Uziemienie A1 albo GSR.

C.    Wyciszanie lewej skroni – obniżanie HiBeta F3-T3

  • Protokół 1K Uniwersalny i GSR (albo Squash Fz)
  • Montaż bipolarny F3\T3
  • Priorytet na tłumienie HiBeta (sukces cząstkowy ustawiony na ok. 70%)

D.   Dwukanałowe tłumienie HiBeta FC5-FC6

  • Protokół HiBetaDown i GSR (lub 2K Uniwersalny & GSR)
  • Montaż monopolarny dwukanałowy: FC5\A1 i FC6\A2
  • Połączone gniazda referencyjne A- i B-.

Elektrody miseczkowe do FC5 i FC6. Uziemienie Cz albo GSR (dowolny punkt na ciele pacjenta). Przy starszych modelach wskazane połączenie gniazd referencyjnych A- i B-.

E.    Pęczek łukowaty FC5-CP5

  • Pęczek łukowaty łączy ośrodek Broki, zaangażowany w planowanie mowy, z ośrodkiem Wernickego – ośrodkiem rozumienia języka. Obszar Wernickego leży w okolicach punktu CP5 (między: T5, P3, C3, T3).
  • Protokół 1K Uniwersalny i GSR (albo Squash Fz)
  • Montaż bipolarny FC5\CP5
  • Priorytet na tłumienie HiBeta (sukces cząstkowy ustawiony na ok. 70%)

Elektrody miseczkowe do FC5 (ośrodek Broki) i CP5 (Wernickego). Uziemienie A1 albo GSR.

SMR na C4

Protokół „na wyjście”, ostatni segment sesji. Dwie opcje do wyboru:

  • Montaż monopolarny C4/A2
  • Montaż bipolarny C4/P4